مرورگرهای هوش مصنوعی: ویژگی‌های مشترکی که واقعاً کمک می‌کنند
دو سه دهه بعد از حالا، دهه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم — از ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ — احتمالاً به‌عنوان «دوران هیاهوی هوش مصنوعی» در یادها می‌ماند. جدی می‌گوییم، انگار هر چیز، چه سخت‌افزار چه نرم‌افزار، که حتی کمترین سودی از ادغام با یک مدل زبانی بزرگ ببرد، با برچسب «AI-فلان» عرضه می‌شود. چند نمونهٔ بامزه، دست‌وپاگیر و حتی کاملاً گمراه‌کننده جمع کرده‌ایم؛ با ما همراه باشید، این مطلب به‌زودی منتشر می‌شود.
مرورگرها — برنامه‌های همه‌جایی که هر کسی روی کرهٔ زمین که آنلاین می‌شود از آن‌ها استفاده می‌کند — از تبِ هیاهوی هوش مصنوعی مستثنا نیستند. از اوایل ۲۰۲۵ چند مرورگر مدعیِ «مبتنی بر هوش مصنوعی» ظاهر شدند و اصلی‌ها مثل Google Chrome و Microsoft Edge هم قابلیت‌هایی گرفتند که به آن‌ها اجازه می‌دهد به این روند بپیوندند.
این مطلب ویژگی‌هایی را جمع‌بندی می‌کند که همهٔ مرورگرهای مبتنی بر هوش مصنوعیِ درست‌وحسابی در چنته دارند. اگر هنوز تصمیم نگرفته‌اید یکی از آن‌ها را به‌عنوان برنامهٔ پیش‌فرض وب‌گردی‌تان انتخاب کنید، یا فقط یک نمای روشن از آنچه مرورگرهای مدرن ارائه می‌دهند می‌خواهید، ادامه دهید.
توانایی‌های مشترک مرورگرهای مبتنی بر هوش مصنوعی
فارغ از اصطلاحاتی که در صفحات محصول به کار می‌رود، همهٔ مرورگرهای مبتنی بر هوش مصنوعی عموماً توانایی‌های زیر را دارند (تا اواخر اکتبر ۲۰۲۵).
- ترجمه. اصطلاح فنی برای انبوه کد و دادهٔ پشتِ هوش مصنوعی «مدل زبانی بزرگ» است؛ بنابراین طبیعی است که همهٔ آن‌ها ده‌ها زبان را می‌فهمند و می‌توانند ترجمه کنند.
- یاری در نوشتن. باز هم از جزء «زبانی»ِ اصطلاح فنی ناشی می‌شود؛ یعنی هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود واژه‌گزینی، دستور زبان، نحو، یا حتی عبور از آن مانع آزاردهندهٔ «گیر نویسندگی» کمک کند.
- خلاصه‌سازی. TL;DR (خیلی طولانی؛ نخواندم) حالا یکی از قابلیت‌های هسته‌ای هر مرورگرِ مبتنی بر هوش مصنوعی است؛ می‌تواند مفصل را مجمل کند، اما لطفاً به یاد داشته باشید که برخی مدل‌های زبانی بزرگ از برخی دیگر بیشتر مستعد «توهم» هستند.
- آگاهی از زمینه. دستیارِی که در یک مرورگر مبتنی بر هوش مصنوعی فرا می‌خوانید، باید از برگه‌هایی که اکنون باز و فعال دارید، یا دست‌کم از برگه‌ای که همین لحظه می‌بینید، باخبر باشد. اقدامات و پیشنهادهایش باید آن زمینه را در نظر بگیرد.
- سازمان‌دهی برگه‌ها. پیاده‌سازی این قابلیت از نظر جامعیت و چابکی متفاوت است، اما در کل به گروه‌بندی برگه‌ها بر پایهٔ یک ویژگی مشخص (کار، تحصیل، سرگرمی)، غالباً رنگ‌بندی آن‌ها، و سبک‌سازی یا حتی بستنِ برگه‌هایی که مدتی استفاده نشده‌اند ختم می‌شود.
- خودکارسازی کارهای روزمره با پرامپت. هر مرورگر مطرحِ مبتنی بر هوش مصنوعی امکان ذخیرهٔ پرامپت برای استفادهٔ بعدی را پشتیبانی می‌کند. این قابلیت بسیار به‌دردبخور است، چون اجازه می‌دهد کارها را بدوید، نه که سینه‌خیز بروید؛ کارهایی که پیش‌تر ده‌ها دقیقه، اگر نگوییم ساعت‌ها، زمان می‌برد. پرامپت‌ها می‌توانند بسیار پیچیده باشند: مثلاً می‌توانید به هوش مصنوعی بگویید خبرهای صبح دربارهٔ یک شرکت خاص را جمع کند و با آنچه یک سال پیش درباره‌اش گفته شده بود مقایسه کند. یا در دنباله‌ای از اقدامات رنگ‌های یک تصویر را تنظیم کند. یا فروشگاه‌های آنلاین را برای یک محصول بکاود و جدول مقایسهٔ قیمت بسازد. یا…
کارهای فراوان دیگری هم هست که مرورگرهای هوش مصنوعی بر پایهٔ پرامپت انجام می‌دهند، از برنامه‌ریزی مسیر گرفته تا مقایسهٔ قیمت. برخی مدعیِ توانایی‌های عاملی هستند؛ می‌توانند برایتان بلیت هواپیما رزرو کنند یا پیتزا سفارش دهند. چنین اقداماتی به یکپارچگی عمیق‌تر با مجموعه‌ای از حساب‌های شما نیاز دارد که، همان‌طور که در پروندهٔ اخیر Atlasِ OpenAI نشان داد، تا این لحظه چندان امن نیست. بااین‌همه، به‌وضوح جهتِ توسعهٔ این نرم‌افزار همین است، پس بد نیست دست‌کم از نظر ذهنی خود را آمادهٔ آینده‌ای کنیم که در آن مرورگر بسیار فراتر از یک درگاه به شبکهٔ جهانی است.
